یحیی انصاری شیرازی (۱۳۰۶ش - ۱۳۹۳ ش) از مجتهدانشیعه و از اساتید منطق، فلسفه، عرفان و اخلاق در حوزه علمیه قم. شهرت او ناشی از سالهای طولانی تدریس در حوزه علمیه و نیز ویژگیهای اخلاقی و زندگی زاهدانه اوست. از او کتابی ۴ جلدی که شرحی مفصل بر شرح منظومهملا هادی سبزواری است منتشر شده است.
زیست نامه
در سال ۱۳۰۶ش در نودایجان داراب، از توابع شیراز به دنیا آمد. پدرش شیخ محمد فخر انصاری فرزند شیخ زکریا نصیر الاسلام انصاری از سران و مبارزان مشروطه بود. نسب خاندان او به جابر بن عبدالله انصاری میرسد.
تحصیلات
او تحصیلات ابتدایی و مراحل نخستین تحصیل علوم دینی را در زادگاه خود شروع کرد و در سال ۱۳۲۵ به شیراز رفت. بعد از شش سال در سال ۱۳۳۱ وارد حوزه علمیه قم شد و تا پایان عمر مشغول تحصیل و تدریس در حوزه بود. او جزء چند شاگرد خاصی بود که در درس خصوصی فلسفهعلامه طباطبایی حاضر میشد. چندین بار نیز این درس در منزل مسکونی انصاری شیرازی برگزار شده بود.
شاگردان و آشنایانش او را با صفات پسندیده اخلاقی و زندگی زاهدانه توصیف کردهاند.
فعالیتهای سیاسی اجتماعی
انصاری شیرازی سابقه مبارزه با نظام سلطنتی پهلوی و بازداشت و زندانی شدن دارد. بنابر گزارش ساواک قم، وی در مرداد ماه ۱۳۴۳ ش. در مسجد امام حسن عسکری(ع) به منبر رفته و بیاناتی اظهار داشته که به دنبال آن از مرکز ساواک به وی تذکر داده شده است. همچنین او سخنران سالگرد واقعه فیضیه بود. وی به مدت سه سال در کوهدشتِ لرستان و نائینِ اصفهان تبعید بود.
او یکی از دوازده نفری است که پس از درگذشت آیت الله بروجردی، مرجعیتامام خمینی را که مخالف نظام حکومتی وقت بود، حمایت و تبلیغ کردند.
درگذشت
یحیی انصاری شیرازی در ۱۴ دی ۱۳۹۳ش / ۱۲ ربیعالاول ۱۴۳۶ق بعد از یک دوره بیماری طولانی، بر اثر ایست قلبی در قم از دنیا رفت. پیکر او در روز دوشنبه ۱۵ دی از مسجد امام حسن عسکری(ع) به طرف حرم حضرت معصومه(س)تشییع و بعد از اقامه نماز میت توسط آیت اللهمکارم شیرازی در حرم کنار مرقد علامه طباطبایی به خاک سپرده شد.
تدریس در حوزه علمیه
او کتابهای متعددی همچون شرح لمعه، رسائل، مکاسب، کشف المراد، شرح تجرید، شرح منظومه سبزواری، شرح اشارات، اسفار، شرح فصوص قیصری، تمهید القواعد، شرح منازل السائرین و مصباح الانس، را تدریس کرده است. او هم چنین به تدریس مجلداتی از بحار الانوار که در آن به بحث معاد پرداخته شده، اشتغال داشته است.
با تأکید و به سفارش آیت الله حسن حسن زاده آملی درسهای شرح منظومه وی از روی نوارهای درسی پیاده سازی و منتشر شده است. این مجموعه در چهار جلد و با عنوان دروس شرح منظومه حکیم ملا هادی سبزواری و توسط انتشارات بوستان کتاب منتشر شده است.
مجمع عالی حکمت اسلامی در ۱۹ خرداد ۱۳۸۹ش از شخصیت علمی او تجلیل کرد. این برنامه یکی از برنامههای دومین گردهمایی اساتید علوم عقلی حوزه علمیه قم بود.